مبحث اول: اذان گفتن قبل از وقت یک نماز برای آن نماز به‌طور عموم بین تمام نمازها:

مبسوط للسرخسی:

قَالَ (وَإِنْ أَذَّنَ قَبْلَ دُخُولِ الْوَقْتِ لَمْ يُجْزِهِ وَيُعِيدُهُ فِي الْوَقْتِ) لِأَنَّ الْمَقْصُودَ مِنْ الْأَذَانِ إعْلَامُ النَّاسِ بِدُخُولِ الْوَقْتِ فَقَبْلَ الْوَقْتِ يَكُونُ تَجْهِيلًا لَا إعْلَامًا وَلِأَنَّ الْمُؤَذِّنَ مُؤْتَمَنٌ قَالَ - صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ - «الْإِمَامُ ضَامِنٌ وَالْمُؤَذِّنُ مُؤْتَمَنٌ اللَّهُمَّ أَرْشِدْ الْأَئِمَّةَ وَاغْفِرْ لِلْمُؤَذِّنِينَ» وَفِي الْأَذَانِ قَبْلَ الْوَقْتِ إظْهَارُ الْخِيَانَةِ فِيمَا ائْتُمِنَ فِيهِ وَلَوْ جَازَ الْأَذَانُ قَبْلَ الْوَقْتِ لَأَذَّنَ عِنْدَ الصُّبْحِ خَمْسَ مَرَّاتٍ لِخَمْسِ صَلَوَاتٍ وَذَلِكَ لَا يُجَوِّزُهُ أَحَدٌ.[1]

گفت (امام محمد (رض)): و اگر قبل از دخول وقت نماز اذان گفته شود این اذان جایز نیست و باید در وقت آن نماز اعاده شود و دوباره گفته شود.

زیرا مقصود از اذان اعلام داخل شدن وقت یک نماز برای مردم است پس اگر قبل از وقت گفته شود این عمل به گمراهی انداختن است نه اعلام.

و زیرا مؤذن امانت‌دار مردم است؛ حضرت رسول‌الله ﷺ فرمودند: امام ضامن است و مؤذن امانت‌دار؛ بار الها امامان را هدایت کن و مؤذنان را مغفرت نما.

و زیرا در اذان گفتن قبل از داخل شدن وقت خیانت است به مردم بر آنچه وی را بر آن امانت‌دار قرار داده بودند.

اگر اذان قبل از وقت یک نماز جایز می‌بود، پس می‌شد که در نماز صبح برای نمازهای پنج‌گانه یک روز پنج بار اذان گفته شود و این عمل را کسی روا نمی‌داند.

[1]- المبسوط للسرخسی ج1ص134