در کتب فقه حنفی در کتاب حج مربوط به آداب زیارت قبر رسول الله ﷺ چنین آمده است:

آداب زیارت النبی ﷺ طبق مذهب حنفی:

رو به قبر رسول الله ﷺ نموده و مانند آنچه در نماز می ایستاد در مقابل رسول الله ﷺ بایستد و صورت کریمه ی حضرت ﷺ را تصور کند و وی را چنین تصور کند که ایشان ﷺ خوابیده اند و کلام ما را می شنوند و این دعا را بخواند:

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَفِيَّ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حَبِيبَ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ الرَّحْمَةِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا شَفِيعَ الْأُمَّةِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْمُرْسَلِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خَاتَمَ النَّبِيِّينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُزَّمِّلُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُدَّثِّرُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَحْمَدُ، السَّلَامُ عَلَيْكَ وَعَلَى أَهْلِ بَيْتِكَ الطَّيِّبِينَ الطَّاهِرِينَ الَّذِينَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيرًا، جَزَاكَ اللَّهُ عَنَّا أَفْضَلَ مَا جَزَى نَبِيًّا عَنْ قَوْمِهِ، وَرَسُولًا عَنْ أُمَّتِهِ ; أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ بَلَّغْتَ الرِّسَالَةَ، وَأَدَّيْتَ الْأَمَانَةَ، وَنَصَحْتَ الْأُمَّةَ، وَأَوْضَحْتَ الْحُجَّةَ، وَجَاهَدْتَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، وَقَاتَلْتَ عَلَى دِينِ اللَّهِ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ، فَصَلَّى اللَّهُ عَلَى رُوحِكَ وَجَسَدِكَ وَقَبْرِكَ صَلَاةً دَائِمَةً إِلَى يَوْمِ الدِّينِ.

يَا رَسُولَ اللَّهِ، نَحْنُ وَفْدُكَ، وَزُوَّارُ قَبْرِكَ، جِئْنَاكَ مِنْ بِلَادٍ شَاسِعَةٍ، وَنَوَاحٍ بَعِيدَةٍ، قَاصِدِينَ قَضَاءَ حَقِّكَ، وَالنَّظَرَ إِلَى مَآثِرِكَ، وَالتَّيَامُنَ بِزِيَارَتِكَ، وَالِاسْتِشْفَاعَ بِكَ إِلَى رَبِّنَا، فَإِنَّ الْخَطَايَا قَدْ قَصَمَتْ ظُهُورَنَا، وَالْأَوْزَارَ قَدْ أَثْقَلَتْ كَوَاهِلَنَا، وَأَنْتَ الشَّافِعُ الْمُشَفَّعُ، الْمَوْعُودُ بِالشَّفَاعَةِ وَالْمَقَامِ الْمَحْمُودِ، وَقَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} [النساء: 64] وَقَدْ جِئْنَاكَ ظَالِمِينَ لِأَنْفُسِنَا، مُسْتَغْفِرِينَ لِذُنُوبِنَا، فَاشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ، وَأَسْأَلْهُ أَنْ يُمِيتَنَا عَلَى سُنَّتِكَ، وَأَنْ يَحْشُرَنَا فِي زُمْرَتِكَ، وَأَنْ يُورِدَنَا حَوْضَكَ، وَأَنْ يَسْقِيَنَا كَأْسَكَ غَيْرَ خَزَايَا وَلَا نَادِمِينَ، الشَّفَاعَةَ الشَّفَاعَةَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، يَقُولُهَا ثَلَاثًا: {رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالإِيمَانِ} [الحشر: 10] الْآيَةَ.

وَيُبَلِّغُهُ سَلَامَ مَنْ أَوْصَاهُ فَيَقُولُ: السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مِنْ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ، يَسْتَشْفِعُ بِكَ إِلَى رَبِّكِ فَاشْفَعْ لَهُ وَلِجَمِيعِ الْمُسْلِمِينَ. 

ترجمه ی دعاء:

سلام بر تو ای رسول الله ﷺ (فرستاده ی الله ﷻ) و سلام بر تو ای نبی الله ﷺ (خبر رسان الله ﷻ) و سلام بر تو ای دوست منتخب الله ﷻ، و سلام بر تو ای محبوب الله ﷻ، و سلام بر تو ای پیامبر رحمت و سلام بر تو ای شفیع (خواهش گر که برای دیگری استدعای عفو و بخشش می کند) و سلام بر تو ای سرور پیامبران، و سلام بر تو ای خاتم پیامبران و سلام بر تو ای مزّمّل (پیچیده در جامه؛ اشاره به زمان آغاز وحی بر حضرت ﷺ است) و سلام بر تو ای مدّثّر (پیچیده در دستار) و سلام بر تو ای محمد ﷺ (به غایت ستوده شده) و سلام بر تو ای احمد ﷺ (ستوده تر) و سلام بر تو و سلام بر خانواده ی پاک و پاکیزه (درون و برون پاک)، کسانی که الله ﷻ از آنان پلیدی را برداشت و کاملاً پاک گردانید.

الله ﷻ تو را از طرف ما پاداش دهد، پاداشی که از تمامی پاداشهایی که به پیامبری از طرف قوم وی داده ای. رسولی را از طرف امتش داده ای و  گواهی می دهم که تو (محمد رسول الله ﷺ) قطعاً رسالت خود و پیام الله ﷻ را رسانده ای و امانت را وفا کرده ای و امت را پند داده ای و دلیل را آشکار کرده ای و در راه الله ﷻ جهاد کرده ای و بر دین الله ﷻ کارزار کرده ای تا اینکه یقین (مرگ) تو را رسید؛ پس الله ﷻ بر روح و جسد و قبر تو رحمت فرستد، رحمتی دائمی تا روز پاداش.

یا رسول الله ﷺ ما فدای تو هستیم و زیارت کننده ی قبر تو هستیم و از شهر و مناطق دوری آمده ایم و این برای ادای حق تو بوده است و برای نگاه کردن به آثار تو بوده است و برای تبرک جستن به زیارت تو بوده است و برای شفاعت خواستن از تو برای الله ﷻ بوده است؛ چراکه اشتباهات ما کمرمان را شکسته است و بارگناهان بر دوشمان سنگینی می کند و تو شفاعت کننده (خواهش کننده برای بخشش دیگران) و مشفع (کسی که شفاعت وی مقبول است) هستی و همانا الله ﷻ فرموده است: {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا} [النساء: 64]

ترجمه: و هیچ پیامبری نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او فرمانبرداری شود و اگر هنگامی که به خویشتن ستم کردند به نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر هم برایشان آمرزش می‌خواست، خداوند را توبه‌پذیر مهربان می‌یافتند.

و همانا ما آمده ایم در حالی که بر خود ظلم کرده ایم (با انجام گناهان) پس شفاعت کن ما را بر پروردگارت و از الله ﷻ بخواه ما را بر سنت و راه و روش تو (محمد ﷺ) بمیراند و در زمره ی امت تو محشور گرداند و ما را بر حوض تو وارد کند و از پیمانه ی تو ما را سیراب گرداند بدون اینکه زیان کنیم و شفاعت شفاعت یا رسول الله ﷺ.

سه بار تکرار کند: پروردگارا بیامرز ما را و پدران و مادران ما را و برادران ایمانیمان را که از ما در ایمان سبقت گرفته اند و در دل های ما نسبت به مؤمنان کینه‌ای مگذار، پروردگارا تویی که رئوف مهربانی‌.

بعد رو به صورت رسول الله ﷺ و پشت به قبله بایستد و سلام کسانی را که به رسول الله ﷺ سلام فرستاده بودند را به خدمت ایشان ﷺ عرض نماید. یعنی بگوید فلانی سلام رساند.

و هر آنچه از صلوات مقدور باشد را بخواند.

و بعد به طرف حضرت ابوبکر (رض) رفته و بگوید:

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خَلِيفَةَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ رَسُولِ اللَّهِ فِي الْغَارِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَفِيقَهُ فِي الْأَسْفَارِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِينَهُ عَلَى الْأَسْرَارِ، جَزَاكَ اللَّهُ عَنَّا أَفْضَلَ مَا جَازَى إِمَامًا عَنْ أُمَّةِ نَبِيِّهِ، وَلَقَدْ خَلَفْتَهُ بِأَحْسَنِ خَلَفٍ. وَسَلَكْتَ طَرِيقَهُ وَمِنْهَاجَهُ خَيْرَ مَسْلَكٍ، وَقَاتَلْتَ أَهْلَ الرِّدَّةِ وَالْبِدَعِ، وَمَهَّدْتَ الْإِسْلَامَ، وَوَصَلْتَ الْأَرْحَامَ، وَلَمْ تَزَلْ قَائِلًا الْحَقَّ، نَاصِرًا لِأَهْلِهِ حَتَّى أَتَاكَ الْيَقِينُ، فَالسَّلَامُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ ; اللَّهُمَّ أَمِتْنَا عَلَى حُبِّهِ، وَلَا تُخَيِّبْ سَعْيَنَا فِي زِيَارَتِهِ بِرَحْمَتِكَ يَا كَرِيمُ.

ترجمه ی دعاء:

سلام بر تو ای خلیفه ی رسول الله ﷺ و سلام بر تو ای یار رسول الله ﷺ در غار و سلام بر تو ای رفیق رسول الله ﷺ در سفر و سلام بر تو ای امین رسول الله ﷺ در اسرار وی. الله ﷻ پاداش دهد تو را پاداشی که برتر از پاداشهایی که بر امام امت پیامبرش ﷺ داده است. همانا بهترین جانشین بوده ای و راه وی را به بهترین طریق ادامه داده ای و با اهل ردت (کسانی که بعد وفات رسول الله ﷺ از دین برگشتند) و اهل بدعت جهاد کرده ای و راه اسلام را هموار کرده ای و صله ارحام بجای آورده ای و همیشه حق را گفته ای و اهل حق را یاری کرده ای تا وقتی که یقین (مرگ) به سراغت آمد؛ پس سلام و رحمت و برکات الله ﷻ بر تو باد. یا الله ﷻ ما را بر دوستی وی ( ابوبکر (رض)) بمیران و ما را از زیارت وی ناامید برنگردان، به رحمتت ای کریم.

و بعد خدمت حضرت عمر (رض) رفته و بگوید:

السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُظْهِرَ الْإِسْلَامِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مُكَسِّرَ الْأَصْنَامِ، جَزَاكَ اللَّهُ عَنَّا أَفْضَلَ الْجَزَاءِ، وَرَضِيَ عَمَّنِ اسْتَخْلَفَكَ، فَلَقَدْ نَصَرْتَ الْإِسْلَامَ وَالْمُسْلِمِينَ حَيًّا وَمَيِّتًا، فَكَفَلْتَ الْأَيْتَامَ، وَوَصَلْتَ الْأَرْحَامَ، وَقَوِيَ بِكَ الْإِسْلَامُ، وَكُنْتَ لِلْمُسْلِمِينَ إِمَامًا مَرْضِيًّا، وَهَادِيًا مَهْدِيًّا، جَمَعْتَ شَمْلَهُمْ، وَأَغْنَيْتَ فَقِيرَهُمْ، وَجَبَرْتَ كَسْرَهُمْ، فَالسَّلَامُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَكَاتُهُ.

ترجمه:

سلام بر تو ای امیر المومنین، سلام بر تو ای آشکار گرداننده ی اسلام، سلام بر تو ای بت شکن، الله ﷻ پاداشت دهد از طرف ما بهترین پاداش را و از کسانیکه تو را خلیفه گرداندند، راضی باد. همانا اسلام و مسلمانان را در وقت زنده بودند یاری کرده ای و در وقت وفاتت یتیمان را کفیل بوده ای و صله ارحام را بجای آورده ای و با تو اسلام قوی گشت و برای مسلمانان امامی رضایتمند بوده ای و هدایت کننده و هدایت شده بوده ای و امور مسلمانان را رسیدگی کرده ای و فقیران آن ها را بی نیاز کرده ای و شکستگی آنان را مرمت کرده ای، پس سلام بر تو و رحمت و برکات الله ﷻ بر تو باد.

بعد چند ذراعی از ایشان دور شده و بگوید:

السَّلَامُ عَلَيْكُمَا يَا ضَجِيعَيْ رَسُولِ اللَّهِ وَرَفِيقَيْهِ وَوَزِيرَيْهِ وَمُشِيرَيْهِ وَالْمُعَاوِنَيْنِ لَهُ عَلَى الْقِيَامِ فِي الدِّينِ، وَالْقَائِمَيْنِ بَعْدَهُ بِمَصَالِحِ الْمُسْلِمِينَ، جَزَاكُمَا اللَّهُ أَحْسَنَ جَزَاءٍ، جِئْنَاكُمَا نَتَوَسَّلُ بِكُمَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ لِيَشْفَعَ لَنَا وَيَسْأَلُ رَبَّنَا أَنْ يَقْبَلَ سَعْيَنَا، وَيُحْيِيَنَا عَلَى مِلَّتِهِ، وَيُمِيتَنَا عَلَيْهَا، وَيَحْشُرَنَا فِي زُمْرَتِهِ.

ترجمه: سلام بر شما دو شخص خفته در کنار رسول الله ﷺ و رفیق رسول الله ﷺ و مشاوران وی ﷺ و یاری رسانان وی در اقامه ی دین و برپادارندگان مصالح مسلمانان بعد وی (رسول الله ﷺ)، الله ﷻ پاداشتان دهد بهترین پاداش ها را، توسل کنان پیش شما آمده ایم و به شما توسل می کنیم تا پیش رسول الله ﷺ شفاعت کنید تا رسول الله ﷺ برای ما شفاعت کند و از پروردگارمان بخواهد که تلاش ما را مقبول دارد و بر ملت رسول الله ﷺ زنده کند و بر آن بمیراند و از زمره ی امت ایشان محشور دارد.

بعد در حق خود و در حق کسانی که درخواست دعا کرده بودند دعا کند و بعد پیش رسول الله ﷺ برگردد و بگوید: بار الها خودت گفتی و قول تو حق است: وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا. (سوره نساء آیه 64) 

ترجمه: و هیچ پیامبری نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او فرمانبرداری شود، و اگر هنگامی که به خویشتن ستم کردند به نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر هم برایشان آمرزش می‌خواست، خداوند را توبه‌پذیر مهربان می‌یافتند.

پس سخنت را شنیدیم و آمدیم تا محمد رسول الله ﷺ را شفیع گیریم و .....

اللَّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ وَقَوْلُكَ الْحَقُّ {وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ} [النساء: 64] الْآيَةَ، وَقَدْ جِئْنَاكَ سَامِعِينَ قَوْلَكَ طَائِعِينَ أَمْرَكَ، مُسْتَشْفِعِينَ بِنَبِيِّكَ إِلَيْكَ، رَبَّنَا اغْفَرِ لَنَا وَلِآبَائِنَا وَلِأُمَّهَاتِنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ - الْآيَةَ {رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً} [البقرة: 201] الْآيَةَ {سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ} [الصافات: 180] إِلَى آخِرِ السُّورَةِ، وَيَزِيدُ فِي ذَلِكَ مَا شَاءَ وَيَنْقُصُ مَا شَاءَ، وَيَدْعُو بِمَا يَحْضُرُهُ مِنَ الدُّعَاءِ وَيُوَفَّقُ لَهُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ تَعَالَى.

ترجمه: یا الله خودت گفته ای {وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذ ظَّلَمُوا أَنفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَّحِيمًا} [النساء: 64]  

ترجمه: و هیچ پیامبری نفرستادیم مگر آنکه از او (پیامبر ﷺ) فرمانبرداری شود، و اگر هنگامی که به خویشتن ستم کردند به نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر هم برایشان آمرزش می‌خواست، خداوند را توبه‌پذیر مهربان می‌یافتند.

 و گفته ات حق است، ما آمده ایم در حالی که شنونده ایم گفته ات را و فرمانبرداریم امرت را و پیامبرت را به وسوی تو شفیع گیرنده ایم؛ پروردگارا بیامرز ما را و پدران و مادران ما را و برادران ایمانیمان را که از ما در ایمان سبقت گرفته اند و در دلهای ما نسبت به مؤمنان کینه‌ای مگذار، پروردگارا تویی که رئوف و مهربانی‌.

پروردگارا به ما در دنیا بهره نیک و در آخرت نیز بهره نیک عطا فرما و ما را از عذاب دوزخ درامان بدار.

سُبْحَانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ [سوره صافات آیه 180] 

پاک و منزه است پروردگارت، که پروردگار پیروزمند است، از آنچه می‌گویند.

وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ [سوره صافات آیه 181]

و درود بر پیامبران باد.

وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ [سوره صافات آیه 182]

و سپاس خداوند را که پروردگار جهانیان است‌.

الاختيار لتعليل المختار؛ المؤلف: عبد الله بن محمود بن مودود الموصلي البلدحي، مجد الدين أبو الفضل الحنفي (المتوفى: 683هـ) - مراقي الفلاح شرح متن نور الإيضاح؛ المؤلف: حسن بن عمار بن علي الشرنبلالي المصري الحنفي (المتوفى: 1069هـ) - حاشية الطحطاوي على مراقي الفلاح شرح نور الإيضاح؛ المؤلف: أحمد بن محمد بن إسماعيل الطحطاوي الحنفي - توفي 1231 هـ - نور الإيضاح ونجاة الأرواح؛ المؤلف : حسن الوفائي الشرنبلالي أبو الإخلاص - مجمع الأنهر في شرح ملتقى الأبحر؛ المؤلف: عبد الرحمن بن محمد بن سليمان المدعو بشيخي زاده, يعرف بداماد أفندي (المتوفى: 1078هـ) - الفتاوى الهندية؛ المؤلف: لجنة علماء برئاسة نظام الدين البلخي.