اقوال مفسّران در باره ي آياتي كه دعاء در آنها شرك گفته شده است: 

براي اينكه از تكرار اقوال دوري كنیم فقط آيه 194 اعراف را ذكر می كنیم؛ زيرا به نظر می رسد اين اولين آيه از قرآن است كه درباره ي دعاي شرك در آن بحث شده باشد و اكثر تفاسير در اينجا معني اين گونه آيات را ذكر می كنند و در آيات بعدي به اين آيه ارجاع می دهند يا كه همان معني كه در اينجا ذكر كرده اند را تكرار می نمايند.

*إِنَّ الَّذينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ عِبادٌ أَمْثالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَجيبُوا لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ (194). (سوره الاعراف آیه 194)

هر آئينه كساني كه عبادت می كنيد ايشان را بجز الله ﷻ، بندگانند مانند خود شما؛ پس بخوانيد ايشان را و بايد كه قبول كنند دعاى شما را اگر راست‏گو هستيد.* (ترجمه قرآن دهلوي. دهلوى شاه ولى الله‏ قرن دوازدهم ه ق).

معاني دعاء در اين آيه طبق تفاسیر علماء: 

1) دعاء در اينجا به معني عبادت می باشد. (طبري - قرطبي - جلالين - ابوسعود - مراح لبيد - بيضاوي - تفسير السمرقندي - كشاف - ابن عباس - ابن مقاتل - تفسير لباب التأويل في معالم التنزيل - تفسير البحر المديد - تفسير السراج المنير الشربيني - التفسير الميسر (ذیل همین آیه)).

2) دعاء به معني تسميه و نام گذاري آن مي باشد، يعني اين بتهايي كه شما آنها را اله مي ناميدشان، بندگاني مثل خودتان هستند نه اله. (آلوسي - تفسير البحر المحيط - مراح لبيد - بيضاوي - كشاف - تفسير البحر المديد)

اين گروه چنين مي گويند كه در اين آيه معبودان باطل را عباد خوانده است؛ پس معلوم مي شود كه كساني غير از بتها نيز خوانده مي شوند (دعاء كرده مي شوند) كه خواندن آنان نيز طبق اين آيه شرك محسوب مي شود.

جواب آنها را مفسرين قبل از پيدايش اين گروه ها داده اند وآن اين است كه: 

در اين آيه بتها را عباد خوانده است در حالی که آنان را شعوری نیست، به اين خاطر است كه بت پرستان معتقد بودند كه آنها می توانند نفع يا ضرري برسانند. (تفسير البحر المحيط - رازي (ذیل همین آیه))

3) دعاء در دو معني استعمال می شود كه هر دو معني در اين آيه آمده است؛ يعني اولي به معني عبادت در (*تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ*) و دومی به معني خواندن و صدا زدن، در (فَادْعُوهُمْ) می باشد. (تفسير الشعراوي (ذیل همین آیه))

4) دعاء در اینجا به معنی عبادت می باشد. (ايسر التفاسير (ذیل همین آیه))

5) (*تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ*) يعني خواندن غير الله ﷻ، يعني بتها را مي خوانيد. (بغوي - تفسير الواحدي - التحرير و التنوير (ذیل همین آیه))

نتيجه گيري:

اگر منظور از غیر الله را بتها (اصنام) بگویيم، معنی دعاء در تدعون، عبادت و اله دانستن غیر الله ﷻ می باشد، زيرا مشركان معتقدند كه بتها اله مي باشند.

و كساني هم كه خواندن معني می كنند باز می گويند چيزهايي را که شما اله می خوانيدش بندگانی مثل خودتان هستند.يعني به معني اله خواندن آنان، نه مطلق فرا خواندن آنها.