صدقه ي فطريه:
مسئله 134◄ مقدار واجب در صدقه ي فطريه، اگر از گندم يا كشمش بدهد نصف صاع است و اگر از جو و خرما باشد بايد يك صاع از آن ها بدهد.
دلیل:
از ابن عباس (رض): رسول الله ﷺ صدقه ی فطر را از خرما و جو یک صاع و از گندم نصف صاع فرض گردانیدند. (سنن ابی داود ج5ص22 - سنن النسائی الصغری ج5ص52 - جامع المسانید و المراسیل ج4ص445 - مشکاه المصابیح ج1ص504).
مسئله 135◄ اگر دو «من» گندم بدهد جائز است.
دلیل:
رسول الله ﷺ زکات فطر را به مقدار دو «مُد» از گندم قرار دادند. (سنن ابی داود ج5ص22 - سنن النسائی الصغری ج5ص52 - جامع المسانید و المراسیل ج4ص445 - مشکاه المصابیح ج1ص504- سنن الکبری للبیهقی ج6ص107 - شرح المعانی و الاثار ج2ص41 - نصب الرایه باب صدقه الفطر - الجوهر النقی صدقه الفطر).
مُدّ: مقیاس وزنی به میزان دو رطل و رطل تقریباً 400 گرم است.
صدقه ي فطريه واجب است بر:
مسئله 136◄ 1- مسلمان باشد.
مسئله 137◄ 2- آزاد باشد.
مسئله 138◄ 3- نصاب زكات داشته باشد گرچه آن نصاب نامي (رشد كننده) نباشد؛ يعني همان اموالي كه در آن ها زكات واجب مي شد و آن به سه چيز بود: 1- ثمنيت. 2- سائمه بودن. 3- نيت تجارت.
دلیل:
اسلام شرط است؛ برای اینکه این صدقه قربت (نزدیکی جستن به الله ﷻ ) می باشد و آن از مسلمان جائز است و حریت شرط است تا تملیک حاصل شود. (الهدایه و البنایه ج3ص483و 484).
غنی بودن از شرایط وجوب است؛ زیرا رسول الله ﷺ فرمودند: صدقه واجب نیست مگر اینکه شخص غنی باشد. (مسند امام احمد ج2ص460).
و هر كس اين مقدار از اموال داشته باشد، زکات گرفتن بر وي حرام مي شود و بر وي قرباني واجب مي شود و همچنین دادن نفقه ي خويشاوند محتاج بر وي واجب مي شود. (النقایه ص38 - الهدایه و البنایه ج3ص485).
مسئله 139◄ هر كس كه بر وي صدقه ي فطر واجب شود، پس وي بايد صدقه ی مملوكان خود را و نيز اطفال فقير خود را بدهد.
دلیل:
از ابن عباس (رض): رسول الله ﷺ صدقه ی فطر را مقدّر کردند تا از طرف خودش و مملوکش و اولاد صغیرش اداء کرده شود. (سنن ابی داود ج5ص22 - سنن النسائی الصغری ج5ص52 - جامع المسانید و المراسیل ج4ص445 - مشکاه المصابیح ج1ص504).